Iedereen verdient een gelijke kans in de sport
Sport zelf is competitief en sluit daardoor anderen uit: je wilt winnen van de ander, jouw groep of vereniging doet iets samen en wil gezellig met elkaar samenkomen. Discriminatie en uitsluiting kunnen bij iedereen in de sportomgeving voorkomen. Bijvoorbeeld bij sporters, trainers, scheidsrechter, grensrechters, ouders, bestuursleden, supporters en vrijwilligers.
Ervaringen van discriminatie en uitsluiting kunnen grote gevolgen hebben. Zoals minder sportplezier, stoppen met sporten of zelfs nooit beginnen. Het heeft ook bredere negatieve effecten, zoals verdriet, boosheid, agressie, depressie, overgewicht, mentale eenzaamheid, afglijden in een sociaal isolement, ontwikkelen van onzekerheid, een gevoel van minderwaardigheid en angsten.
Ook leidt het soms tot een waakzaamheid of ervaring van afstand tot de Nederlandse cultuur en maatschappij. Veel ervaringen met uitsluiting en discriminatie kunnen ervoor zorgen dat iemand naar binnen keert en zich terugtrekt. Ervaringen met discriminatie en uitsluiting op andere plekken nemen mensen mee naar de sportomgeving. ‘Het voedt wantrouwen en kan gevolgen hebben zoals polarisatie.’
'Er is al genoeg gepraat,' zeiden we, 'laten we nu in actie komen!'
De werkgroep denkt vanuit de praktijk en ervaringen, niet vanuit beleid en onderzoek. We hebben kwetsbare gesprekken gevoerd om beter te begrijpen wat discriminatie en uitsluiting doet. We hebben gesprekken gehad met sportvereniging Kampong, zowel met de afdeling hockey als met de afdeling voetbal. Daarna voerden we experimenten voor een interventie van scheidsrechters om discriminatie en uitsluiting tegen te gaan. Dit hebben we uitgeprobeerd bij 2 wedstrijden van voetbalvereniging S.V. De Dreef en bij 1 wedstrijd van korfbalvereniging Synergo.
Wat hebben we gedaan
Binnen de structuur van een sportvereniging is een ouder, begeleider, trainer/coach of sporter verantwoordelijk om in een kleine omgeving de positieve sportcultuur te bewaken. De werkgroep biedt handvatten waar de ouders gebruik van kunnen maken.
We hebben de focus op scheidsrechters als autoriteiten die zijn in te zetten om discriminatie en uitsluiting tegen te gaan. Bij deze kwetsbare rol moeten ze wel ondersteuning krijgen. We maken gebruik van de voorbeeldfunctie van de scheidsrechter om een norm neer te zetten en goed gedrag te laten zien:
- Voorbereiding van de scheidsrechter (hoe voer je een interventie uit, vertrouwen in eigen kunnen)
- Gesprek voor de wedstrijd door de scheidsrechter met de spelers (onderkenning sportief sportklimaat, een gedeelde gestelde norm, de regels zijn duidelijk)
- Ingreep bij een incident (erkenning voor het gevoel, wegnemen gevoel van onveiligheid, opnieuw de norm stellen, positief vervolg van de wedstrijd)
- Handen schudden na afloop (goede afsluiting van de wedstrijd)
Dit leidt tot minder discriminatie en uitsluiting.